مجله دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران
سال بیست و هشتم شماره 3 (پیاپی 84، پاییز 1394)

هدف از این تحقیق بررسی عملکرد یک سیمان کلسیم فسفاتی با جایگزینی 3 درصد وزنی استرانسیم در شرایط آزمایشگاهی و برای افزایش تشکیل بافت استخوانی بود.
ترکیب فازی، آنالیز حرارتی، ریز ساختار و زمان گیرش سیمان کلسیم فسفاتی آماده شده مورد بررسی قرار گرفت. همچنین جهت ارزیابی های برون تنی از روش بررسی سمیت سلولی MTT و فعالیت آلکالین فسفاتاز استفاده شد و در نهایت مطالعات رادیولوژیکی و هیستوپاتولوژیکی بر روی نمونه های سیمانی ساخته شده انجام پذیرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های T-test و One-way ANOVAاستفاده شد.
آنالیز پراش اشعه ایکس نشان داد که با افزایش نسبت پودر/ مایع، بلورینگی سیمان های ساخته شده افزایش یافته است و جایگزینی استرانسیم به جای کلسیم در سیمان های کلسیم فسفاتی می تواند سبب تغییر ساختار بلوری گردد. اما در سیمان های کلسیم فسفاتی بدون حضور استرانسیم هیدروکسی آپاتیت تغییر قابل ملاحظه ای در میزان بلورینگی مشاهده نشد. مشاهدات میکروسکوپ الکترونی نیز نشان داد که با افزایش نسبت پودر به مایع تشکیل بلورهای هیدروکسی آپاتیتی که درنتیجه بر هم کنش فاز جامد و مایع تشکیل می شوند، کاهش پیدا کرده است. همچنین جایگزینی استرانسیم در بین مکان های اتم کلسیم سبب افزایش بلورینگی هیدروکسی آپاتیت شد. همچنین مطالعات برون تنی بر روی سیمان های ساخته شده حاکی از افزایش زیست سازگاری و فعالیت آلکالین فسفاتاز نمونه ها با افزودن 3 درصد وزنی استرانسیم هیدروکسی آپاتیت به سیمان ها بوده که احتمالا به سبب حضور یون های استرانسیم در ساختار می باشد. درنهایت مطالعات هیستولوژیکی نیز نشان داد که پس از گذشت 4 هفته از کاشت سیمان های حاوی 3 درصد وزنی استرانسیم هیدروکسی آپاتیت، ریمودل شدن بافت در مقایسه با سایر نمونه ها بهتر صورت گرفت.
نتایج این تحقیق نشان داد که سیمان های کلسیم فسفاتی می تواند به عنوان یک حامل مناسب به همراه ترکیبات استرانسیم در بازسازی بافت استخوانی عمل کند.

افراد مبتلا به شکاف کام و لب در دوران کودکی و نوجوانی نیاز به درمان های ارتودنسی دارند. از طرف دیگر لندمارک های مثلث تشخیصی تویید به همراه اندازه گیری های سفالومتریک، اطلاعات با ارزشی درباره الگوی اسکلتی برای طرح درمان و تشخیص در اختیار ارتودنیست ها قرار می دهد. تحقیق حاضر با هدف تعیین تغییرات سفالومتریک مثلث تویید در بیماران مبتلا به شکاف کام و لب در مقایسه با افراد نرمال انجام شد.
تعداد 101 بیمار دارای شکاف لب و کام و 95 فرد نرمال همسان سازی شده از نظر سن (5 تا 16 سال)، جنس و نژاد انتخاب شدند. مبتلایان به شکاف کام و لب همگی دارای سوابق درمانی یکسان بوده اند. از کلیه ی بیماران رادیوگرافی تهیه شده و متعاقب تعیین لندمارک های آناتومیک در هر کلیشه رادیوگرافی ها تریس شدند. لندمارک های مورد بررسی شامل نقاط، خطوط و پلن های مختلف به همراه زوایای اسکلتی و دندانی و نیز نسبت اندازه های طولی در رادیوگرافی ها بوده است. مقادیر لندمارک ها در دو گروه با آزمون Student t مورد قضاوت قرار گرفت.
از نظر الگوی مورفولوژی مجموعه ی کرانیوفاسیال تفاوت های آشکاری بین مبتلایان به شکاف کام و لب و افراد نرمال دیده شد (001 /0P<). جنس بیمار تاثیری در تغییرات شاخص های سفالومتری در مبتلایان شکاف کام و لب نداشت (به جزIMPA و FMIA). تغییرات زوایای تویید بین دو گروه نرمال و واجدین شکاف کام و لب در پسران بیشتر از دختران بوده است. رتروژن مندیبل (کاهش زاویه SNB)؛ باز شدگی زاویه گونیال و افزایش شیب پلن مندیبل و ارتفاع قدامی صورت در افراد نرمال و واجدین شکاف کام و لب یکسان بوده و تفاوتی از نظر شاخص های مرتبط با کرانیوم در آن ها دیده نشد (05 /0P>).
در مجموع تفاوت های قابل توجهی در محدوده ی مثلث تویید شامل کاهش زاویه IMPA و افزایش زوایای FMIA و FMA در بیماران مبتلا به شکاف لب و کام در مقایسه با افراد نرمال دیده شده و تفاوت دو گروه در سایر شاخص ها چندان قابل توجه نبوده است.

باکتری ها و محصولاتشان نقش اساسی در بیماری های پالپ و پری اپیکال دارند. هدف از این مطالعه مقایسه اثر ضد میکروبی سدیم هیپوکلریت، یدور پتاسیم یدید و کلرهگزیدین بر باکتری انتروکوکوس فکالیس پس از پر کردن ریشه دندان بود.
در این مطالعه مداخله ای- آزمایشگاهی، 95 دندان تک کانال کشیده شده انسان جمع آوری شد و تاج آن ها قطع شد و پس از شست و شو و فایلینگ و پاکسازی به منظور استریل سازی، در اتوکلاو قرار داده شدند. سپس دندان ها به جز پنج مورد که به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند، به باکتری انتروکوکوس فکالیس آغشته شدند و به روش انتخاب تصادفی، در قالب 3 گروه با محلول های شست و شو دهنده سدیم هیپوکلریت، یدورپتاسیم یدید و کلرهگزیدین شست و شو داده شدند. سپس دندان ها با گوتاپرکا پر شدند و به مدت 90 روز در دستگاه انکوباتور با دمای 37 درجه سانتی گراد قرار گرفتند و سپس نمونه گیری انجام شد و نمونه ها جهت Colony count مورد بررسی قرار گرفتند. جهت مقایسات آماری از آزمون Chi-square استفاده شد.
بر اساس نتایج این مطالعه، در بررسی و مقایسه توزیع فراوانی نتیجه کشت در بین 3 گروه اختلاف معنی داری دیده نشد (812 /0P=) بیشترین مقدار کشت مثبت مربوط به گروه شست و شو داده شده توسط IKI (3/23%) و کمترین مقدار کشت مثبت مربوط به گروه شست و شو داده شده توسط کلرهگزیدین (7 /16%) بود.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که به دنبال پرکردن کانال ها، از نظر حذف انتروکوک فکالیس، بین شستشو دهنده های مختلف از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود ندارد.

با توجه به نگرانی از خطا های تکنیکی در رادیوگرافی های داخل دهانی و گزارش هایی مبنی بر تاثیر مثبت نشانگر لیزری اشعه مرکزی بر میزان خطا های تکنیکی دانشجویان و کاستی های تحقیقات قبلی و به منظور تعیین تاثیر استفاده و عدم استفاده از نشانگر لیزری در خطا های تکنیکی، این پژوهش در بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی واحد تهران در سال 92 انجام پذیرفت.
پژوهش حاضر یک پژوهش Clinical trials بود که در بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد واحد تهران توسط دو گروه 40 نفره دانشجو که در حال گذراندن درس عملی رادیولوژی 1 بودند انجام شد. دانشجویان به دو گروه مداخله و مقایسه تقسیم بندی شدند. گروه مداخله با نشانگر لیزری و گروه مقایسه بدون نشانگر لیزری تمرین کردند و در آخر از هر دو گروه بدون استفاده از نشانگر آزمون گرفته شد. به طور کلی560 کلیشه تهیه شد. فیلم ها از نظر وجود خطاهای تکنیکی و کیفیت بررسی شدند و یافته ها با استفاده از آنالیز آماری Chi-squareو Mann-Whitneyدرسطح معنی داری 05/0=α مقایسه شدند.
در این بررسی با استفاده از تیوب رادیوگرافی با و بدون نشانگر لیزری اشعه مرکزی، خطاهای کن کات((Cone cut (001/0>P) همپوشانی تصویرOverlap)) (001/0>P) اختلاف معنی داری نشان دادند. در بررسی کیفیت(عالی، قابل اقماض و نیاز به تکرار)، فیلم های تهیه شده با استفاده از دو روش فوق اختلاف معنی داری داشتند (03/0=P).
استفاده از نشانگر لیزری اشعه مرکزی باعث سهولت یادگیری دانشجویان مبتدی در تنظیم اشعه مرکزی وکاهش اشکالات تکنیکی خطاهای کن کات ((Cone cut و همپوشانی تصویر((Overlap می شود و نیاز به تکرار رادیوگرافی ها کاهش می یابد.

زمینه و هدف꞉ مهر و موم ناکافی کانال ریشه، مهم ترین فاکتور شکست درمان ریشه عنوان شده است. از طرف دیگر، متداول ترین روش ارزیابی ریزنشت، روش نفوذ رنگ می باشد. با توجه به احتمال اثر جهت برش در ارزیابی ریزنشت، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان نفوذ رنگ در دو جهت متفاوت برش ریشه دندان انجام شد.
روش بررسی꞉ در این مطالعه آزمایشگاهی از 40 دندان تک کانال انسان استفاده شد. بر روی نمونه ها درمان ریشه انجام شد و پس از رنگ آمیزی با محلول 2% متیلن بلو نمونه ها به دو گروه تقسیم شدند. نمونه های گروه اول به صورت باکولینگوالی و گروه دوم به صورت مزیودیستالی جهت ارزیابی میزان ریزنشت برش داده شدند. میزان نفوذ رنگ در زیر استریومیکروسکوپ با درشت نمایی 40% اندازه گیری شد. داده ها با استفاده نرم افزار آماری SPSS17، آزمون های Kolmogorov-Smirnov (K.S) و Mann-Whitney مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها꞉ میانگین میزان ریزنشت در بعد باکولینگوال 08/2±78/3 و در بعد مزیودیستال 55/1±43/2 میلی متر بود. میان میانگین ریزنشت در دو بعد تفاوت آماری معنی دار وجود داشت (03/0=P).
نتیجه گیری꞉ میزان ریزنشت در بعد باکولینگوال و بعد مزیودیستال متفاوت بود، لذا جهت برش می تواند نتیجه ارزیابی ریزنشت را تحت تاثیر قرار دهد.

مال اکلوژن Cl II یکی از ناهنجاری های شایع در جوامع مختلف انسانی بوده و استفاده از یک روش ساده، ارزان و قابل دسترس درمانی که بتوان آن را توسط دندانپزشک عمومی یا متخصص ارائه نمود، در پیشگیری از عوارض آتی مال اکلوژن بسیار حیاتی است. درمان ناهنجاری Cl II با استفاده از دستگاه های فانکشنال نظیر Twin block و بایت پلن شیب دار در مقایسه با درمان های ارتودنسی ثابت یا ارتوسرجری؛ هزینه، عوارض و پیچیدگی های کمتری دارد. تا به حال، تغییرات دنتواسکلتال ناشی از کاربرد دو دستگاه Twin block و بایت پلن قدامی شیب دار در بیماران واجد مال اکلوژن Class II ارزیابی نشده است. تحقیق حاضر با هدف تعیین تغییرات دنتواسکلتال ناشی از کاربرد دستگاه Twin block در مقایسه با بایت پلن قدامی شیب دار در درمان بیماران کلاس II گروه 1 در دوره ی دندانی مختلط انجام شد.
در یک کوهورت گذشته نگر؛ تعداد 60 بیمار با تشخیص قطعی مال اکلوژن Class II div. 1 دارای زاویه ANB بزرگ تر از 2 درجه و زاویه FMA بین 30-20 درجه و بدون سابقه ی درمان قبلی یا ابتلاء به سندرم ها که با استفاده از دستگاه Twin block یا بایت پلن قدامی شیب دار درمان شده بودند، انتخاب و سفالومتری های قبل و بعد از درمان آنها تریس شدند. برخی شاخص های فاصله ای و زاویه ای قبل و بعد از درمان از روی سفالومتری ها با تکرارپذیری مناسب (953/0=ICC) محاسبه و تغییرات آن ها در دو گروه با آزمون Student t مورد قضاوت قرار گرفت.
اکثر لندمارک ها به دنبال استفاده از دستگاه های بایت پلن شیب دار و Twin block و به واسطه ی افزایش رشد مندیبل دچار تغییرات معنی داری شده (05 /0P<) و دستگاه ها از طریق بهبود موقعیت و طول فک پایین، عدم تغییر شیب پلن مندیبل و بهبود روابط اسکلتی و دندانی ماگزیلا و مندیبل (کاهش ANB و کاهش اورجت) موجب تصحیح مال اکلوژن Class II شدند. در بیشتر لندمارک ها؛ تفاوت های آشکاری بین بایت پلن شیب دار و Twin block دیده نشده (05 /0

نتیجه گیری

علی رغم وجود شباهت های زیاد هر دو دستگاه در بهبود مال اکلوژن Cl II div. 1 به دلیل مزایای دستگاه بایت پلن شیب دار به واسطه ی حجم کمتر، همکاری مناسب بیمار و مراحل ساخت لابراتواری راحت تر، استفاده از این دستگاه در دوره ی قبل از جهش رشد شاید بتواند جایگزینی برای دستگاه های پیچیده ی فانکشنال در درمان مال اکلوژن کلاس II باشد.

کلیدواژگان: مال اکلوژن Class II div، 1، دستگاه فانکشنال، بیماران

تحلیل ریج باقیمانده روندی غیرقابل پیش بینی، اجتناب ناپذیر و وابسته به زمان است که در بیماران استفاده کننده از دست دندان مصنوعی به ویژه در مندیبل به علت سطح مقطع ساپورت کننده کمتر، وجود زبان و تحلیل بیشتر مشکل ساز است. استفاده از ایمپلنت در بسیاری از این بیماران مستلزم استفاده از گرفت استخوان و پرداخت هزینه گزاف اوردنچر می باشد. چسب دندان مصنوعی به عنوان آخرین راهکار برای بهبود گیر و توانایی جویدن برای بیماران مسن دارای تحلیل شدید آلوئول مورد استفاده قرار می گیرد. در حال حاضر تعداد محدودی چسب دندان مصنوعی در ایران به کار می روند که اطلاعات زیادی در مورد ویژگی های استاندارد آن ها شامل pH، قدرت چسبندگی و قابل شستشو بودن وجود ندارد. هدف از این مطالعه بررسی ویژگی های فوق در چهار چسب دندان مصنوعی رایج در ایران به نام های (Corega، Fittydent، Fixodent، Professional) بود تا مناسب ترین چسب دندان مصنوعی موجود از نظر کاربرد بالینی در شرایط مختلف معرفی گردد.
کلیه توصیه های ISO 10873:2010 جهت انجام تست ها به کار گرفته شد. جهت انجام تست اندازه گیری pH مقدار 1 /0±1 گرم از هر چسب دنچر با 5 گرم پروپیلن گلیکول رقیق شده با آب مخلوط شد و با کمک دستگاه pH سنج، pH هر گروه به طور جداگانه و 4 مرتبه برای هر گروه اندازه گیری و ثبت شد. جهت انجام تست قابل شستشو بودن ابتدا 4 دنچر نمونه ساخته شد و سپس هر گروه از چسب دنچر به صورت مسطح و طبق راهنمایی سازنده بر روی هر کدام از دنچر ها قرار گرفت. به منظور شبیه سازی محیط دهان نمونه ها درون یک گرم کننده در حمام آب در دمای 2±37 درجه سلسیوس و به مدت 1 ساعت نگهداری شده و پس از شستشو با یک برس پلاستیکی میزان شسته شدن چسب ها توسط مشاهده بررسی شد. به منظور انجام تست قدرت چسبندگی ابتدا به آرامی سوراخ نگه دارنده نمونه با چسب دنچر پر شده و اتصال بازوی حساس به فشار دستگاه سنجش قدرت چسبندگی روی آن قرار گرفت، سپس مجموعه نمونه و نگه دارنده نمونه در 300 میلی لیتر آب در دمای 2±37 درجه و به مدت 10 دقیقه غوطه ور شد. مجموعه نمونه و نگهدارنده نمونه خارج شده و به منظور خارج شدن آب از سطح آن تکان داده شد و سپس در محل قرارگیری نمونه روی دستگاه سنجش قدرت چسبندگی (Santam، STM 20) قرار داده شد و نیرویی معادل 10 نیوتون با سر متقاطع با سرعت 5 میلی متر در دقیقه به وسیله شفت حساس به فشار به مرکز نمونه وارد شد. این نیرو برای 30 ثانیه حفظ شده و سپس بازوی دستگاه به سمت بالا کشیده شد و حداکثر نیروی اندازه گیری شده به وسیله شفت حساس به فشار بر اساس مقیاس کیلوپاسکال توسط نرم افزار کامپیوتری (Santam Machine Controller v4،19، Iran) محاسبه شد. تست برای هر نمونه 8 بار انجام شد و 8 نتیجه به دست آمد. برای بررسی آماری قدرت چسبندگی از تست ANOVA استفاده شد.
براساس نتایج این مطالعه، pH چسب های Professional و Corega به pH خنثی نزدیکتر بوده و pH چسب های Fittydent و Fixodent اسیدیته بیشتری داشتند. در تست قابلیت شستشو در هیچ گروه از چسب ها توده باقیمانده ای مشاهده نشد و از لحاظ آماری تفاوتی بین گروه ها وجود نداشت (05 /0P>). در تست قدرت چسبندگی چسب های Fittydent و Corega نسبت به Professional و Fixodent قدرت چسبندگی بالاتری داشتند که این تفاوت از لحاظ آماری معنی دار بود (05 /0>P).
pH چسب های Professional و Corega نسبت به pH چسب های Fittydent و Fixodent اسیدیته کمتری داشته و تاثیر منفی کمتری بر مخاط دهان داشتند و لذا در بیمارانی که سطح تحمل مخاط آن ها به دلایلی از قبیل دیابت، کم خونی فقر آهن، افزایش فشار خون کاهش یافته است، ارجح هستند. تمام گروه ها از نظر قابلیت شستشو مورد قبول بودند. Fittydent و Corega نسبت به Professional و Fixodent قدرت چسبندگی بالاتری داشتند و لذا دراستفاده کنندگان از دنچر که به دلیل تحلیل شدید ریج، ماکروتروما و عدم سازش پذیری نیاز به گیر بیشتری داشته باشند، انتخاب کلینیکی بهتری به نظر می آیند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی ارتباط وضعیت تحصیلی با مهارت مطالعه دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام گرفت.
در این مطالعه تحلیلی- توصیفی 195 نفر از دانشجویان دندانپزشکی شرکت کردند. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه 6 قسمتی دنیس کانگاس استفاده شد و معدل آن ها به عنوان وضعیت تحصیلی مشخص گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون ANOVA یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukey استفاده شد.
میانگین و انحراف معیار نمرات مهارت مطالعه دانشجویان 06 /22±07 /108 از200 بود. بین حیطه های مورد بررسی در پرسشنامه تنها حیطهیادداشت برداری با معدل دانشجویان ارتباط معنی دار داشت (015 /0=P).
از آن جا که بین مهارت مطالعه و وضعیت تحصیلی دانشجویان ارتباط معنی داری یافت نشد، به نظر می رسد که علل مختلفی بر پیشرفت تحصیلی تاثیرگذار باشند که باید مورد بررسی قرار گیرند.

یکی از راه های دستیابی به آموزشی با کیفیت، انتخاب روش مناسب یاددهی- یادگیری توسط اساتید است. این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایت دانشجویان دندانپزشکی از کاربرد ترکیبی روش های سخنرانی و کار در گروه های کوچک در مقایسه با کاربرد شیوه سخنرانی برای تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری در دانشکده دندانپزشکی بابل انجام شد.
این مطالعه در نیمسال دوم سال های تحصیلی 91-90 و 92-91 انجام شد. در سال 91 (گروه مداخله، میزان پاسخ=92%)، تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری به صورت ترکیبی از روش های کار در گروه های کوچک و سخنرانی و در سال 92 (گروه شاهد، میزان پاسخ=81%)، تنها به شیوه سخنرانی صورت گرفت. برای ارزیابی میزان رضایت دانشجویان از روش تدریس از پرسشنامه ای بدون نام و خود- ایفا استفاده شد. برای مقایسه میانگین امتیاز کل رضایت (عددی از 18 لغایت 90) بین دو گروه از T-test استفاده شد.
مقایسه میانگین امتیاز کل بین دو گروه نشان داد که رضایت دانشجویان از روش تدریس ترکیبی به طور معنی داری بالاتر است (001 /0P<). مقایسه میانگین امتیاز کل بین دو جنس، به صورت جداگانه در هر یک از گروه ها، هیچ تفاوت معنی داری را نشان نداد (63 /0=P و 87 /0=P به ترتیب در گروه ترکیبی و گروه سخنرانی).
ترکیب سخنرانی با روش های دیگر تدریس نظیر کار در گروه های کوچک می تواند منجر به افزایش رضایتمندی دانشجویان علوم پزشکی در حیطه یادگیری شود. نتایج مطالعه حاضر در رابطه با تدریس واحد پاتولوژی عمومی نظری به دانشجویان دندانپزشکی، تایید کننده این نظریه است.

حفظ نسج تاج دندانی در ناحیه سرویکال، جهت تامین Ferrule effect به منظور بهبود خصوصیات بیومکانیک دندان اندو شده، اهمیت بالایی دارد. Ferrule effect موضوعی است که مطالعات زیادی درمورد آن صورت گرفته و مطالب ضد و نقیضی ارایه شده است. هدف این مطالعه جمع آوری نتایج تحقیقات مختلف در مورد Ferrule effect بر اساس مقالات موجود در Pub Med بود.
این تحقیق روی مقالات جمع آوری شده از Pub Med از سال 2014-1985 و مجلات علمی- پژوهشی داخل کشور صورت گرفت و از کلمات کلیدی Finite element analysis، Fatigue، Fracture resistance، Literature review، Ferrule effect، Ferrule استفاده گردید.
یافته ها نشان داد ارتفاع 2-5/1 میلی متر و ضخامت 1میلی متر Ferrule، در افزایش مقاومت به شکست دندان های اندو شده، تاثیر مهمی دارد.
وجود Ferrule effect برای موفقیت درمان دندان های اندو شده ضروری است و اگر تامین آن امکان پذیر نباشد، دندان مورد نظر از نظر کلینیکی پیش آگهی ضعیفی خواهد داشت.